“นิทรรศน์รัตนโกสินทร์”คุณค่าแห่งยุคสมัย สัมผัสได้ในหนึ่งวัน

“เราลืมไปแล้วว่า เรายืนอยู่บนยุคทองของกรุงรัตนโกสินทร์” เมื่อพูดถึงกรุงเทพมหานครแล้วหลายๆคนอาจจะนึกถึง วัดพระศรีรัตนศาสดาราม(วัดพระแก้วฯ) อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ หรือเสาชิงช้า แล้วถ้าพูดถึงกรุงรัตนโกสินทร์จะนึกถึงอะไร หลายๆคนนึกถึงเมืองโบราณในประวัติศาสตร์ ขณะที่บางคนบอกว่า “คงจะเป็นอะไรที่เกี่ยวกับราชดำเนิน” ซึ่งอันที่จริงแล้วกรุงรัตนโกสินทร์ก็คือชื่อเก่าของกรุงเทพฯนั่นเอง

เรื่อง / ภาพ : ชัยเวช ดวงมั่น นิสิตฝึกงาน

          กรุงรัตนโกสินทร์ถูกสถาปนาขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2325 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สถาปนาพระนครขึ้น พระราชทานนามว่า “กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุทธยา มหาดิลกภพ นพรัตน์ราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมาน อวตารสถิต สักกะทัตติยะ วิษณุกรรมประสิทธิ” มีความหมายว่า พระนครอันกว้างใหญ่ดุจเทพนคร ซึ่งท้าวสักกเทวราชพระราชทานให้พระวิษณุกรรมลงมาเนรมิตไว้ เรียกสั้นๆว่า “กรุงเทพมหานคร”

          นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ได้รวบรวมเรื่องราวของกรุงเทพมหานครและกรุงรัตนโกสินทร์ตลอด 200 ปีที่ผ่านมา แล้วจัดทำนิทรรศการให้สามารถเข้าชมได้ทุกวันอังคารถึงวันอาทิตย์ โดยจัดเป็นรอบให้เข้าชม ในแต่ละรอบจะมีผู้บรรยายให้ฟัง จุดแรกที่เข้าไปมีชื่อว่า “อุโมงค์เวลา” จะมีป้ายเวลาบอกเล่าประวัติศาสตร์ของกรุงรัตนโกสินทร์ตั้งแต่ปี 2325 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่กรุงรัตนโกสินทร์ถูกสถาปนาขึ้น จนถึงปัจจุบัน มีทั้งหมด 9 ป้าย แต่ละป้ายจะมีเวลาห่างกัน 25 ปี  จุดที่สอง มีชื่อห้องว่า “ดื่มด่ำย่านชุมชน” บอกเล่าเรื่องราวของชุมชนทั้ง 12 ชุมชนในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ โดยในแต่ละชุมชนจะมีศิลปหัตถกรรมที่เป็นที่รู้จักและมีชื่อเสียงจนถึงปัจจุบัน ได้แก่ ถนนดินสอ เป็นแหล่งผลิตดินสอพองซึ่งใช้เป็นเครื่องประทินผิว นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาแก้พิษ และใช้ทำความสะอาดเครื่องเงิน นาค ทองเหลืองได้อีกด้วย ในปัจจุบันถนนดินสอไม่ได้ผลิตดินสอพองแล้วแต่คนไทยก็ยังใช้ดินสอพองอยู่ เป็นต้น และที่พื้นภายในห้องแสดงยังมีภาพแผนที่ทั้ง 12 ชุมชน โดยฉายภาพในรูปแบบ อินเทอร์แอคทีฟมีเดีย ถ้าใครเอาเท้าไปวางไว้ตรงจุดของชุมชน ก็จะมีคำอธิบายชุมชนนั้นๆออกมา

          ห้องแสดงถัดไป “รัตนโกสินทร์เรืองโรจน์” จะเป็นห้องฉายภาพวิดีทัศน์ในรูปแบบ 4 มิติ โดยพาผู้ชมย้อนกลับไปยังกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นสู่การกำเนิดกรุงซึ่งในห้องนี้เจ้าหน้าที่ห้ามไม่ให้ผู้เข้าชมบันทึกภาพใดๆทั้งสิ้น เมื่อชมวิดีทัศน์จบก็ไปต่อยังห้อง “เกียรติยศแผ่นดินสยาม” โดยมีแบบจำลองพระบรมมหาราชวังของปัจจุบัน และวัดพระแก้ว ซึ่งวัง คือ บทบันทึกประวัติศาสตร์ของกรุงรัตนโกสินทร์ถือเป็นเกียรติยศของแผ่นดินไทย นอกจากนี้ยังมีการแสดงแบบจำลองสถาปัตยกรรมภายในพระราชวัง โดยแบ่งเป็นโซนๆไป คือ โซนพระราชวังชั้นนอก ถึงชั้นกลาง ภายในโซนนี้จะมีการแสดงสถาปัตยกรรมภายในวัดพระแก้ว พร้อมทั้งบรรยายประวัติพระแก้วมรกรตจากอดีตจนถึงปัจจุบัน และโซนพระราชวังชั้นใน ซึ่งในเขตนี้ห้ามบุคคลภายนอกโดยเฉพาะผู้ชายเข้า ยกเว้นพระมหากษัตริย์ และผู้รักษาการณ์ในฝ่ายนี้ก็จะเป็นผู้หญิงทั้งหมด เรียกว่า “โขลน” เปรียบได้กับตำรวจหญิงมีหน้าที่ดูแลความเรียบร้อยภายในพระราชฐานชั้นใน ในห้องแสดงมีหุ่นขี้ผึ่ง โขลน 3 คนที่มีชีวิตอยู่จริงในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์จัดแสดงอยู่ด้วย

          ไปต่อที่ห้อง “เรืองนามมหรสพศิลป์” บอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของ มหรสพไทยซึ่งมีวิวัฒนาการจากการระบำ รำ และเต้น  โดยในโซนแรกจะมีการฉายวิดีทัศน์ให้ชมได้ทั้ง 360 องศา ผู้ชมสามารถเลือกมุมนั่งได้ตามใจชอบ โดยจะนั่งที่โซฟากลางห้อง หรือจะนั่งพิงกำแพงเลยก็ได้ ห้องต่อมาเป็นห้อง “เยี่ยมยลถิ่นกรุง” จะให้ผู้เข้าชมได้ร่วมสนุกไปกับการให้ถ่ายภาพด้วยกล้องโบราณ แล้วนำภาพไปทำเป็น เอนิเมชั่น เชิญชวนให้เที่ยวกรุง สร้างความสนุกสนานให้กับผู้เข้าชมเป็นอย่างมาก และห้องที่พลาดไม่ได้ในการเข้าชมครั้งนี้ คือ ห้อง“ลือระบิลพระราชพิธี” ที่แสดงเกี่ยวกับพระราชพิธีที่สำคัญในบ้านเมืองและพระราชพิธีของพระมหากษัตริย์ ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทยทั้งประเทศ และห้องสุดท้าย คือห้อง “สง่าศรีสถาปัตยกรรม” จะมีการเปรียบเทียบสถาปัตยกรรมของวัง วัด และบ้าน ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ โดยจะมีการจัดแสดงแบบจำลองต่างๆ และมีเกมให้ผู้เข้าชมได้ร่วมสนุก

       นางสาวนีรรัตน์ เหลืองสิวากุล และ  นายชนาวุฒิ ปัญญวัฒนากุล นิสิตชั้นปีที่ 3 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้กล่าวความรู้สึกจากการเข้าชมนิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ว่า “ที่มาชมที่นี่เพราะเพื่อนแนะนำมา ก่อนที่จะเข้าไปดูก็คิดว่ามันคงจะดูโบราณๆหน่อย แต่พอเข้ามาเหมือนกับมาผิดที่ และพอดูเสร็จก็รู้สึกรักประเทศขึ้นมากกว่าเดิมอีก ก็อยากจะขอเชิญชวนทุกคนที่ยังไม่เคยเข้ามาดูให้มาดู และถ้าเป็นนักเรียนนักศึกษาต้องมาเลย เพราะแค่ยื่นบัตรนักเรียนนักศึกษาก็ดูฟรีได้แล้ว”

       เกียรติยศและศักดิ์ศรีในความเป็นไทย จะมีค่าใดหากคนไทยไม่มีความภาคภูมิใจในรากเหง้าของตัวเอง เรื่องราวในประวัติศาสตร์ที่บรรพบุรุษไทยสร้างขึ้นมา จะถูกจารึกไว้ตราบใดที่คนไทยยังไม่ลืมเลือนและส่งต่อความภาคภูมิใจไปยังอนุชนรุ่นหลัง ใครที่สนใจเข้าชมสามารถไปได้ที่นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ถนนราชดำเนิน ใกล้ๆกับอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ซึ่งจะเปิดให้บริการทุกวันยกเว้นวันจันทร์ โดยวันธรรมดาเปิดแสดงรอบแรกตั้งแต่เวลา 11.20 น. จนถึง 20.00 น. ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์ เปิดตั้งแต่เวลา 10.20 น.จนถึง 20.00 ซึ่งหากใครที่ยังไม่รู้ว่าตัวเองรักชาติไทยด้วยเหตุผลอะไร คุณอาจจะค้นพบเหตุผลนั้นได้ที่นี่