พระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
“กรมพระราชวังบวรสถานมงคล” หรือ ออกพระนามสามัญว่า “วังหน้า” เป็นตำแหน่งพระมหาอุปราชรัชทายาท มีความสำคัญและพระราชอำนาจรองจากพระมหากษัตริย์ ตำแหน่งดังกล่าวนี้มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา และสถานที่ประทับของวังหน้าก็คือ พระราชวังบวรสถานมงคล ที่เรียกว่าวังหน้าเช่นกัน
ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์นับตั้งแต่รัชกาลที่ ๑-๕ มีการสถาปนากรมพระราชวังบวรสถานมงคลรวมทั้งสิ้น ๖ พระองค์ ดังนี้ ในรัชกาลที่ ๑ คือ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร ซึ่งต่อมาทรงขึ้นครองราชย์เป็น พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒) ในรัชกาลที่ ๒ คือ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ในรัชกาลที่ ๓ คือ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ ในรัชกาลที่ ๔ คือ พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระอนุชาธิราชในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินอีกพระองค์หนึ่ง ในรัชกาลที่ ๕ คือ สมเด็จกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ซึ่งเป็นองค์สุดท้าย หลังจากสมเด็จกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ทิวงคตแล้ว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงยกเลิกตำแหน่งวังหน้า และทรงสถาปนาตำแหน่ง “มกุฎราชกุมาร” ขึ้นแทน เพื่อความชัดเจนเรื่องรัชทายาท
โดยนับจากรัชกาลที่ ๕ ถึงปัจจุบัน มีสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร ๓ พระองค์ คือ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ซึ่งสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร ต่อมาเสด็จขึ้นครองราชย์เป็น พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ และ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร ซึ่งเสด็จขึ้นครองราชย์สืบราชสันตติวงศ์เป็นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์
ติดตามรายละเอียดใน “เล่าเรื่องไทย ๆ กับ สายสวรรค์ ขยันยิ่ง” ตอน พระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
