โอลิเวอร์ สโตน ภาพยนตร์สื่อสันติภาพ

โอลิเวอร์ สโตน ในฐานะผู้กำกับและนักเขียนบทชื่อดังของฮอลลีวูด และผลงานภาพยนตร์ที่สร้างชื่อให้เขามากมายอย่าง Platoon, Born on the Fourth of July, JFK หรือ Alexander ที่มาถ่ายทำในเมืองไทยล่าสุดของกับฐานะของทูตสันติภาพในโครงการ “สานสัมพันธ์สู่สันติวัฒนธรรม” ตามคำเชิญของมูลนิธิสันติภาพนานาชาติ

          นักดูหนังอาจจดจำ โอลิเวอร์ สโตน ในฐานะผู้กำกับและนักเขียนบทชื่อดังของฮอลลีวูด และผลงานภาพยนตร์ที่สร้างชื่อให้เขามากมายอย่าง Platoon, Born on the Fourth of July, JFK หรือ Alexander ที่มาถ่ายทำในเมืองไทย

          แต่การเดินทางมากรุงเทพฯ ครั้งล่าสุดของ โอลิเวอร์สโตน เขามาในฐานะของทูตสันติภาพในโครงการ “สานสัมพันธ์สู่สันติวัฒนธรรม” ตามคำเชิญของมูลนิธิสันติภาพนานาชาติ แม้ว่าจะมีเวลาในกรุงเทพฯ เพียงสั้นๆ แต่เขาก็ได้แสดงปาฐกถาพิเศษให้กับนักเรียนนานาชาติและผู้สื่อข่าวในเมืองไทยได้ฟังในหัวข้อ “การสร้างภาพยนตร์กับการสร้างสันติภาพ”

          ผู้กำกับคนดังเล่าให้ฟังถึงประวัติตัวเองที่เคยผ่านสนามรบในสงครามเวียดนาม และแม้ว่าจะได้รับเหรียญกล้าหาญจากการรบ เขากลับรู้สึกว่าสงครามคือความผิดพลาด ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ถูกถ่ายทอดไว้ในผลงานอย่างPlatoon, Born on the Fourth of July และ Heaven and Earth ที่เขาเรียกภาพยนตร์เหล่านี้ว่าเป็นภาพยนตร์ไตรภาค ซึ่งตัวละครต้องรับมือกับสงครามในลักษณะที่แตกต่างกัน

          ผลงานของผู้กำกับภาพยนตร์ระดับตำนานฮอลลีวูดคนนี้ อาจมีหลายเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสงครามและการเมืองแต่ถ้ามองลึกลงไปจะพบว่างานส่วนใหญ่ของเขาล้วนสะท้อนแนวคิดการต่อต้านสงครามและส่งเสริมสันติภาพโอลิเวอร์ สโตน กล่าวว่า ผลงานของเขา “เป็นเหมือนเครื่องช่วยบันทึก ‘ความทรงจำ’ ซึ่งมีพื้นฐานมาจากประวัติศาสตร์” และแม้ว่าความรุนแรงจะเป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไปในหนังสงครามหรือแอ็กชัน แต่ผู้กำกับที่มีฝีมือจะสามารถเปลี่ยนความรุนแรงนั้นให้กลายเป็นเครื่องมือที่พูดถึงวัตถุประสงค์และสิ่งที่เขาต้องการนำเสนอได้อย่างแท้จริง

 เขายังได้วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลอเมริกัน โดยเฉพาะนโยบายสงครามในต่างแดน เขาบอกว่าตอนนี้คนทั่วโลกกำลังมองอเมริกาว่าเป็นผู้รุกรานที่ป่าเถื่อน และคอมเมนต์แบบติดตลกว่า ความสำเร็จของหนัง Avatar น่าจะเป็นสิ่งยืนยันได้ดี เพราะหนนี้เป็นคราวที่ทหารอเมริกันโดนขับไล่โดยชาวพื้นเมือง เขายังเสริมว่า การเมืองในสมัยของประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู. บุช นั้น เป็น “ช่วงเวลาที่เลวร้ายที่สุด แย่เสียยิ่งกว่าตอนสงครามเวียดนามเสียอีก”

          ไม่เพียงแต่นำเสนอเรื่องของการสร้างสันติภาพในประเด็นของสงคราม แต่ โอลิเวอร์ สโตน ยังพูดถึงสันติภาพในระดับสังคมว่า เราจะสอนให้คนมีสันติภาพได้อย่างไร หากเรายังมีสื่อมวลชนที่คอยแต่ยัดเยียดความรุนแรงเพื่อเรตติ้ง และระบบทุนนิยมที่เอาแต่แสวงหาผลกำไรเป็นที่ตั้ง

          ตลอด 40 ปีในวงการภาพยนตร์ ผู้กำกับมือทองวัย 63 ปี มักสร้างผลงานที่ตั้งคำถาม วิพากษ์วิจารณ์ และตรวจสอบสังคม การเมือง หรือแม้กระทั่งสื่อมวลชนอย่างตรงไปตรงมา และหลายครั้งกลายเป็นประเด็นถกเถียงในสังคมอย่างรุนแรง เช่น Natural Born Killers (1994) ที่ประชดเสียดสีการนำเสนอความรุนแรงของสื่ออเมริกันรวมถึง JFK (1991) ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นภาพยนตร์ที่ดีที่สุดของเขา และได้รับการพูดถึงในสังคมอเมริกันมากที่สุดเรื่องหนึ่งเช่นกัน เมื่อเขานำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการลอบสังหารอดีตประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี และมีประเด็นว่าผู้ลอบสังหารเขาอาจไม่ใช่ ลี ฮาร์วีย์ ออสวัลด์อย่างที่ใครๆ คิด

          โอลิเวอร์ สโตน พูดถึงประเด็นนี้ในตอนหนึ่งของการบรรยายว่า “การจะค้นหาทฤษฎีที่อาจเป็นไปได้อื่นๆ เกี่ยวกับการลอบสังหารเคนเนดี ยังคงเป็นสิ่งที่อ่อนไหวเกินไปสำหรับคนในวงการสื่อหรือนักวิชาการ ซึ่งเห็นว่าจะเป็นอันตรายต่อหน้าที่การงานของพวกเขา เรื่องนี้เป็นเหมือนนิทานหลอกเด็กระดับชาติ”

          โอลิเวอร์ สโตน พูดทิ้งท้ายถึงหนังเรื่องล่าสุดของเขาWall Street : Money Never Sleeps ซึ่งเป็นภาคต่อของ Wall Street ในปี 1987 นำแสดงโดย ไชอา ลาบัฟ และไมเคิล ดักลาส “เนื้อเรื่องจะเกิดขึ้น 20 ปีให้หลังจากภาคแรก และวอลสตรีตจะซีเรียสขึ้น จำนวนเงินมากขึ้น คอมพิวเตอร์ที่เร็วขึ้น และแน่นอน…อันตรายที่เพิ่มมากขึ้น”

          หนังเรื่องนี้เขาอยากให้เป็นเสมือนเครื่องเตือนใจถึงอันตรายในวัฒนธรรมด้านการเสี่ยงลงทุนในระดับสูงของระบบการเงินการธนาคารในอเมริกา “เมื่อตอนปี 1980 เงิน1 ล้านเหรียญก็ถือว่ามากแล้ว แต่ตอนนี้คุณต้องใช้ถึงพันล้าน (เพื่อจะทำอะไร) และวิกฤตการณ์ที่เราเจอในตอนนี้มันเหมือนกับภาวะหัวใจวายขั้นรุนแรง” m

          รู้จัก โอลิเวอร์ สโตน

          โอลิเวอร์ สโตน วัย 63 ปี เกิดเมื่อ 15 ก.ย. 1946 ที่นิวยอร์ก เขาเคยศึกษาที่มหาวิทยาลัยเยล แต่หยุดเรียนเพื่อมาสอนภาษาอังกฤษในเวียดนามใต้ประมาณ 6 เดือน

          ระหว่างนั้นเขาขึ้นทะเบียนเป็นทหารราบในสงครามเวียดนามและได้รับเหรียญกล้าหาญ เมื่อเสร็จภารกิจและกลับมายังบ้านเกิด เขากลับไปเรียนจนจบการศึกษาสาขาภาพยนตร์จากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก ในปี 1971 และได้ฝึกงานกับ มาร์ติน สกอร์เซซี ผู้กำกับภาพยนตร์ระดับตำนานอีกคนหนึ่งของฮอลลีวูด

          ผลงานภาพยนตร์เรื่องแรกๆ ของเขาเป็นแนวสยองขวัญ เช่น Seizure (1974) เขามีผลงานภาพยนตร์ 3 เรื่องที่เกี่ยวกับสงครามเวียดนาม คือ Platoon (1986) Born on the Fourth of July (1989) และ Heaven and Earth (1993)

          เขาเคยได้รับรางวัลออสการ์มาแล้ว 3 ครั้ง ครั้งแรกจากเรื่อง Midnight Express (1978) ในสาขารางวัลดัดแปลงภาพยนตร์ยอดเยี่ยม และอีก 2 ครั้งในสาขาผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากเรื่อง Platoon และ Born on the Fourth of July

          โอลิเวอร์ ยังมีผลงานภาพยนตร์สารคดีอย่าง Persona Non Grata (2003) เกี่ยวกับความขัดแย้งของชาวอิสราเอลและปาเลสไตน์ เรื่อง Comandante (2003) และ Looking for Fidel (2004) เกี่ยวกับประธานาธิบดี ฟิเดล คาสโตร ของคิวบา

          ในช่วงนี้ โอลิเวอร์ สโตน กำลังอยู่ในระหว่างทำงานสารคดีความยาว 10 ตอน 10 ชั่วโมง เรื่อง The Secret History of the United States และการสัมภาษณ์ ฟิเดล คาสโตร ครั้งที่ 3 และเพิ่งปิดกล้องภาพยนตร์ Wall Street : Money Never Sleeps ซึ่งทั้งหมดมีกำหนดจะออกฉายในปี 2010

          ที่มา: หนังสือพิมพ์โพสต์ทูเดย์  วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2553